پیگمنت(Pigment) یا رنگدانه چیست ؟ پیگمنت یا رنگدانه ماده ای است که با استفاده از جذب طول موج انتخابی می تواند رنگ نوری انعکاسی یا انتقالی را تغییر دهد.این فرآیند فیزیکی با فرآیندهایی دیگری همچون فلورسنس،فسفورسانس و دیگر اشکال لومینسانس( تابناکی) که در آنها یک ماده از خود نور ساطع می کند، متفاوت است.
بسیاری از مواد انتخابی،طول موج های خاصی از نور را جذب خود می کنند.موادی همچون پیگمنت ها که بشر آن را جهت استفاده گزینش و گسترش داده است، معمولاً از ویژگیهایی خاصی برخوردار هستند که این ویژگی ها سبب شده که آنها برای رنگ کردن سایر مواد بهترین گزینه انتخابی باشند .یک پیگمنت باید نسبت به موادی که قرار است به آن رنگ دهد، از خاصیت رنگ دهی بالایی برخوردار باشد. پیگمنت بایستی در دمای محیط به شکل جامد باقی بماند.
دوام و ثبات رنگ از جمله ویژگی های مطلوب یک پیگمنت در زمینه کاربردهای صنعتی و هنری به شمار می رود.پیگمنت هایی بی دوام “پیگمنت فرار” نامیده می شوند.پیگمنت های فرار در مرور زمان ویا با در معرض نور قرار گرفتن ،محو می شوند تا جایی که نهایتاً رنگ آنها رو به سیاهی می زند.
پیگمنت ها برای رنگی کردن رنگ، جوهر،پلاستیک، پارچه، لوازم آرایشی، مواد غذایی و دیگر مواد بکار می روند. بیشتر پیگمنت هایی که در صنایع تولیدی و هنرهای تجسمی مورد استفاده قرار می گیرندکلرانت های رنگی هستند که معمولاً به شکل پودر ریز در می آیند.این پودر به ماده نسبتاً خنثی یا بی رنگ همچون رنگپایه (یا محمل) افزوده شده که پیگمنت را در خود به حالت تعلیق نگه داشته و چسبندگی خود را به رنگ می دهد.
بین یک پیگمنت(Pigment) که در محمل خود نا محلول است(دراثریک تعلیق) ویک رزانه که خود به تنهایی مایع بوده و یا در محمل خود محلول می باشد ( در اثر حل شدن) معمولاً تفاوتی وجود دارد. یک کلرانت بسته به محملی که با آن درگیر است، می تواند بعنوان یک رنگدانه ( پیگمنت) و یا رزانه عمل نماید. در برخی موارد، رنگدانه (پیگمنت) می تواند از ته نشینی یک رزانه محلول با یک نمک فلزی حاصل شود. پیگمنت (رنگدانه) حاصل “رنگدانه دریاچه” نامیده می شود.عبارت پیگمنت بیولوژی برای تمامی رنگدانه هایی بکار می رود که مواد رنگی آنها مستقل از قابلیت انحلال پذیری آنهاست.
در سال ۲۰۰۶، حدود ۷٫۴ میلیون تن پیگمنت آلی ، معدنی و خاص روانه بازار جهانی شد. بیشترین نرخ آماری متعلق به قاره آسیا و پس از آن اروپا و آمریکای جنوبی بوده است. پیش بینی می شود در سال ۲۰۲۰ در آمد حاصل از این پیگمنت ها از رقم تخمینی ۲/۳۴ بیلیون دلار امریکا تجاوز نماید.تقاضای جهانی برای پیگمنت در سال ۲۰۰۹ با افزایش ۵/۱ الی ۲ درصدی نسبت به سال گذشته، به رقم ۵/۲۰ بیلیون دلار امریکا رسیده بود. افزایش نرخ رشد پایدار در سالهای آتی ، از قبل پیش بینی شده بود. فروش این پیگمنت ها در سرتاسر جهان نشانگر افزایشی در حدود ۵/۲۴ بیلیون دلار امریکا در سال ۲۰۱۵ بوده که تا سال ۲۰۱۸ این رقم به ۵/۲۷ بیلیون دلار امریکا خواهد رسید.
